حق طلاق برای زن
در این مقاله قصد داریم تا درخصوص حق طلاق برای زن اطلاعات کامل و جامعی را به شما عزیزان ارائه دهیم. چنانچه با حق طلاق برای زن آشنایی ندارید با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
قانونگذار برای مواقعی که زوجین به دلایل مختلفی نتوانند به زندگی مشترک خود ادامه دهند طلاق را پیش بینی نموده است.
احکام طلاق در کشور ما بر پایه شرع و دین اسلام تعریف شده که بر مبنای آن حق طلاق تنها برای مرد به رسمیت شمرده می شود و زن جز در موارد مشخصی که طبق قانون استثنا شده ، نمی تواند بدون توافق همسرش اقدام به طلاق کند .
جدا از درست یا غلط بودن این قاعده ، حق طلاق بر اساس قانون مدنی به مرد تعلق دارد اما در صورتی می تواند از این حق استفاده کند که تمام حق و حقوق زن را به طور کامل پرداخته و هیچ دینی بر گردن او نباشد . در ادامه به توضیحاتی در خصوص حق طلاق برای زن و طلاق از طرف مرد می پردازیم .
آشنایی با حق طلاق برای زن
براساس ماده 1133 قانون مدنی : « مرد می تواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید . » اراده و اختیار طلاق با مرد است و زن تنها در موارد احصا شده در قانون حق طلاق دارد .
اراده و اختیار مطلق در طلاق ، به این معناست که مرد هر زمان که بخواهد می تواند بدون دلیل خاصی همسر خود را طلاق دهد ، البته ابتدا باید به دادگاه مراجعه کند .
در واقع بدون ارائه هیچ دلیل محکمه پسندی با شرایطی امکان طلاق زوجه توسط زوج وجود دارد . تا قبل از سال 1372 ، مرد می توانست هر زمان اراده می کرد به دفاتر ثبت طلاق مراجعه کرده و با پرداخت حق و حقوق قانونی زوجه ، این اقدام را انجام می داد .
از آنجا که آمار طلاق روند صعودی پیدا کرده بود ، قانون گذار با تصویب ماده 1133 قانون مدنی مردان متقاضی طلاق را موظف کرد که ابتدا به دادگاه مراجعه کنند تا از طلاق های در حالت عصبانیت و مبتنی بر سوء تفاهم جلوگیری شود . در واقع این قانون ، به نوعی برای مردان محدودیت به وجود آورد و اختیارات آن ها را تنها در صورت تحقق مواردی که در ادامه به آن خواهیم پرداخت ، به رسمیت شمرد .
طلاق از طرف مرد
مردان برای استفاده از حق طلاق که قانون برای آنها به رسمیت شناخته است ابتدا باید به دادگاه خانواده مراجعه کرده و درخواست طلاق دهند . همچنین به موجب قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق ، صدور گواهی عدم امکان سازش از سوی دادگاه پیش بینی شده است .
گواهی عدم امکان سازش
در واقع یک گواهی است که دادگاه بعد از رسیدگی به پرونده و در صورتی که امکان سازش بین زوجین وجود نداشته باشد و اختلاف آن ها در طی روند رسیدگی حل نشده باقی بماند ، صادر می کند . دفاتر اسناد رسمی نمی توانند طلاق هایی را که برای آن ها گواهی عدم امکان سازش صادر نشده باشد ، ثبت کنند .
تحت چه شرایطی مرد می تواند زن را بدون دلیل خاصی طلاق دهد؟
دومین نکته ای که در رابطه با طلاق از طرف مرد وجود دارد آن است که ، مرد تنها در صورتی می تواند همسر خود را بدون توافق و رضایت او طلاق دهد که ابتدا تمام حق و حقوق قانونی زوجه را به صورت تمام و کمال بپردازد .
برخلاف تصور عموم ، حق و حقوق زن علاوه بر مهریه شامل مواردی می شود که در ذیل به آن ها پرداخته شده است :
۱- مهریه :
همان طور که در مقاله « انواع مهریه » گفتیم ، در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد ، مرد باید تمام مهریه همسر خود را تمام و کمال پرداخت کند . در حالتی که مهریه عندالاستطاعه باشد باید توانایی پرداخت مرد اثبات و یا اگر مالی دارد ، پس از معرفی از جانب زوجه ( زن ) توقیف شود و در غیر این صورت مهریه قسط بندی خواهد شد .
۲- نفقه ایام گذشته :
نفقه در واقع به معنی هزینه های لازم برای زندگی و تهیه خوراک ، پوشاک و … می باشد که طبق قانون برعهده شوهر قرار دارد . در صورتی که زوج ( شوهر ) در طول زندگی مشترک به همسر خود نفقه نپرداخته باشد یا تنها مقدار مشخصی از آن را پرداخته باشد ، در هنگام جدایی و در صورت مطالبه زوجه ، باید بپردازد .
در صورتی که مرد نفقه را نپردازد زن می تواند با ارائه دادخواست مطالبه نفقه معوقه به دادگاه نفقه خود را مطالبه نماید.
۳- اجرت المثل :
زن بابت انجام امور منزل از قبیل پخت و پز ، نظافت و مواردی از این دست طبق قانون وظیفه ای بر عهده اش نبوده و در صورتی که به دستور شوهر و بدون قصد انجام رایگان این کارها ، انجام داده باشد ، مستحق دریافت اجرت المثل خواهد بود . اصولا مقدار این اجرت المثل با توجه به نظر کارشناس ارزیاب تعیین خواهد شد .
4- نحله :
این حق تنها در مورد طلاق به درخواست مرد و در صورتی که عذر موجهی از جانب مرد برای طلاق وجود نداشته باشد ، به زوجه تعلق می گیرد . در این حالت با توجه به کارهایی که زن در طول زندگی مشترک انجام داده و وسع مالی زوج ، مبلغی به عنوان نحله در نظر گرفته خواهد شد .
5- تصنیف اموال :
یکی از شروط ضمن عقد ، شرط انتقال تصنیف اموالی که شوهر بعد از ازدواج با همسر خود به دست آورده است ، به همسر خود می باشد . در حالتی که عذر موجهی از جانب مرد برای طلاق وجود نداشته باشد ، باید نصف دارایی که بعد از ازدواج به دست آورده یا معادل آن را به همسر خود پرداخت کند .
لازم به ذکر است ، حق دریافت نحله و تصنیف دارایی تنها در صورتی به زن تعلق می گیرد که مرد عذر موجهی برای درخواست طلاق خود نداشته باشد ، اما در حالتی که مرد عذر موجهی داشته باشد مانند خودداری زوجه از انجام وظایف زناشویی ، عدم تمکین و مواردی از این دست ، دیگر این حق برای مرد متصور نیست.
همچنین طلاق تنها بعد از پرداخت حقوق مالی زن ثبت شده و اگر مرد توان پرداخت این حقوق را به صورت یکجا نداشته باشد ، با صدور حکم اعسار این حقوق قسط بندی خواهد شد. در حالتی که زن بخواهد از دریافت حقوق مالی خود چشم پوشی کند نیز مشکلی برای ثبت طلاق وجود نخواهد داشت .
مواردی که زن به موجب آن حق طلاق دارد
همانطور که گفته شد حق طلاق زنان مطلق نبوده و تنها موارد محدود و مشخصی را شامل می شود . در واقع فقط در صورتی که موارد ذیل برای دادگاه محرز و مسلم شناخته شود ، زن می تواند بدون توافق همسرش با ارائه دادخواست طلاق از طرف زن حکم طلاق را دریافت کند.
این موارد در مواد 1129 و 1130 قانون مدنی آورده شده و با توجه به اصطلاح همین ماده ادامه زندگی را برای زوجه ( زن ) همراه با عسر و حرج یعنی دشواری همراه می کند .
این موارد عبارتند از :
1- در صورتی که شوهر به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کرده باشد .
2- اعتیاد شوهر به مواد مخدر یا مشروبات الکلی که به پایه و اساس زندگی خانوادگی لطمه وارد کرده و عدم ترک آن در طول زمانی که برای ترک به تشخیص پزشک لازم بوده است .
3- محکومیت شوهر به پنج سال حبس یا بیشتر از آن
4- سوء رفتار یا ضرب شتم که غیر قابل تحمل باشد .
5- ابتلا به بیماری صعب العلاج چه به لحاظ جسمی چه به لحاظ روانی که باعث مختل شدن زندگی شود .
6- در صورتی که شوهر از دادن نفقه اجتناب کند .
7- هر شرطی که ضمن عقد شده باشد .
حق طلاق برای زن یکی از شروط ضمن عقد
شروط ضمن عقد نکاح شامل ۱۲ شرط است که به آن شروط دوازده گانه عقد نکاح می‌گویند.
شروط حق طلاق زن عبارتند از :
۱- زن می‌تواند از دادگاه تقاضای صدور طلاق کند، در صورت خودداری شوهر از دادن نفقه زن و انجام سایر حقوق واجب زن به مدت ۶ ماه.
۲- دومین شرط ذکر شده در عقدنامه که به زن اجازه طلاق میدهد، بدرفتاری زوج است به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل کند.
۳- سومین شرطی که با وجود آن زن اختیار طلاق دارد، بیماری خطرناک غیر قابل درمان مرد است در حدی که سلامت زن را به خطر اندازد.
۴- شرط چهارم حق طلاق زن دیوانه بودن مرد است در زمانی که امکان فسخ نکاح وجود ندارد.
۵- پنجمین شرط مندرج در عقدنامه، اشتغال مرد به کاری است که به حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی او لطمه بزند در این صورت حق طلاق برای زن محفوظ است.
۶- محکومیت شوهر به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر، یا به جزای نقدی که بر اثر ناتوانی از پرداخت، منجر به ۵ سال بازداشت شود یا به حبس و جزای نقدی که مجموعاً منتهی به ۵ سال بازداشت یا بیشتر شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد نیز یکی دیگر از شروط ضمن عقد نکاح است که به زن امکان مطلقه شدن را میدهد.
۷- ابتلاء زوج به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خللی وارد آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار کند مانند اعتیادی که منجر به بیکاری مرد، فروش اثاثیه منزل و وارد نمودن ضرر به سلامت جسمی و روحی زن و فرزند شود.
۸- هشتمین شرطی است که به استناد آن حق طلاق برای زن وجود دارد. چنانچه زوج زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند یا اینکه ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه غیبت کند، زن می‌تواند با مراجعه به دادگاه و بدون حضور شوهر طلاق خود را ثبت کند.
۹- از جمله مواردی که دادگاه تقاضای زن را برای طلاق می‌پذیرد و در عقدنامه نیز ذکر شده، محکومیت قطعی زوج بر اثر ارتکاب به جرم و اجرای هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر است که مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی زن باشد تشخیص این امر نیز با توجه به وضع و موقیعت زن و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.
۱۰- دهمین شرط از شروط دوازده گانه عقد نکاح، بچه‌دار نشدن مرد پس از گذشت ۵ سال از زندگی مشترک به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر است که در این صورت حق طلاق برای زن برقرار است.
۱۱- همچنین چنانچه زوج غایب مفقودالاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود نیز دادگاه حکم طلاق را صادر می‌کند.
۱۲- آخرین شرطی که زوج در عقدنامه آن را امضا می کند و اختیار طلاق را به همسرش میدهد، ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر است که در صورت وقوع این مورد، زن حق طلاق را از مرد می‌گیرد
